چکیده
یکی از نخستین جنبشهای تاریخ معاصر ایران را میتوان نهضت جنگل در گیلان به رهبری میرزا کوچک خان دانست. این نه توان ضت که با جنگ جهانی اول آغاز شد، پس از هفت سال مبارزه سرکوب گردید. ولیکن می گفت جدال دولتهای روس و انگلیس نهتنها بر اوضاع ایران در این دوره تأثیر گذاشت، بلکه موجبات به وجود آمدن یک نهضت فراگیر را در میان مردم رقم زد. همچنین تجارب میرزا کوچک خان در نهضت مشروطیت از یک سو و در جنگ گمش تپه از سوی دیگر و در نهایت شروع جنگ جهانی اول و اشغال ایران، ریشه چنین تفکری را در ذهن وی پدیدار ساخت. لذا از همان نخستین ماههای جنگ جهانی اول سعی در عملی نمودن افکار خود برآمد تا اینکه پس از مذاکرات مفصلی که در تهران با ور یاران خود داشت، قیام را در شمال شعله جایی ساخت. اما از آن خواهی و اسلام که این جنبش دارای احساسات آزادی خواهی بود، به جهت ضعف سیاسی و تکنیکی رنگ و بوی شکست به خود گرفت. پژوهش حاضر بر آنست تا با روش توصیفی – تحلیلی، پس از بررسی شخصیت و افکار میرزا کوچک خان به چگونگی فراهم نمودن مقدمات نهضت جنگل و نحوه برخورد با مخالفینش و رویکرد میرزا نسبت به دول روس و انگلیس و در نهایت به وضع اجتماعی و سیاسی ایران در سال 1911هـ. ش وفرجام نهضت جنگل بپردازد.
واژگان كلیدی: نهضت جنگل، میرزا کوچک خان، ایران، روسیه، انگلیس
رویکردهای تاریخی میرزا کوچک خان در طول فعالیت نهضت جنگل
8 آذر 1401
