سید اسماعیل مسعودی، دانشجوي دكتري جامعهشناسي، دانشگاه شيراز، ايران
چکیده:
تاريخ معاصر ايران مشحون از نهضتها و جنبشهاي اجتماعي خرد و كلان بوده است. اين نهضتها بهندرت از ديدگاه نظريههااي جنابش اجتماعي مورد تحليل قرار گرفته است. نهضت جنگل كه 3سال پس از امضاي فرمان مشاروهه در ساال 4931ش آغااز گردياد، از اولاين حركتهاي ملت ايران در پاسخ به عدم تحقق آرمانهاي انقلاب مشروهه بود. در اين تحقيق با مروري بر نظريههاي جنبش اجتماعي، نظريه زاهد برگزيده شد كه تناسب بيشتري با فضاي تاريخ معاصر ايران دارد. اين نظريه مهمترين ركن در شناسايي جنبش را جهت جنبش ميداند كه در ايدئولوژي آن متبلور است. اين پژوهش در چارچوب روششناسي رئاليستي با استفاده از استراتژي تحقيق پسكاوي و روش تاريخي انجام شده است. تحليل شواهد تاريخي برمبناي اين نظريه نشان داد كه نهضت جنگل با ايادئولوژي بسايار نزدياا باا ايادئولوژي انقالاب مشروهه شروع شد اما در ميانۀ راه دچار پارادوكس در ايدئولوژي شد. در ادامه هر چند موفقيتهاي اوليه و زودگذري كسب كرد ولي خيلي زود به دليل همان پارادوكس از هم فرو پاشيد.
کلیدواژهها: نهضت جنگل، جنبش اجتماعي، نظريۀ جنبش اجتماعي، ايدئولوژی
